Identity Theft

दुसऱ्याचा वेश धारण करून फसवणूक करणे

       संकेत माळीच्या घरी परवा वसुली पथक आले. वसुली कोणत्याही कर्जाची नव्हती तर मोबाईलच्या बिलाची होती. बिलाची रक्कम होती रुपये ५२,०००/- फक्त. संकेत गोंधळून गेला. त्याने तो मोबाईल नंबर मागितला. मोबाईल नंबर त्याचा नव्हता. व तो मोबाईल नंबर सतत बंदच लागत होता. त्याने तसेच त्या वसुली पथकाला सांगितले परंतु काही उप्तोग होत नव्हता. शेवटी प्रकरण पोलिसांकडे गेले. केवळ शहानिशा करणेसाठी पोलिसांनी विचारले की कशावरून हा मोबाईल नंबर संकेताचाच आहे? मोबाईल कंपनीने लगेचच सीम कार्ड घेताना दाखल केलेल्या कागद पात्रांची एक प्रत हजर केली. ( बर्याच मोबिल कंपन्या सीम कार्डचा फॉर्म व सोबत जोडलेली कागदपत्रे स्कॅन करून संगणकावर घेवून ठेवतात. ) सदर फॉर्म वर संकेतचा फोटो होता.  सही होती. फोटो बाबत संकेत काही बोलू शकत नव्हता मात्र सही त्याने केलेली नाही हे मात्र तो ठाम पाने सांगत होता. त्या फॉर्म बरोबर संकेत च्या ड्रायव्हिंग लायसन्सची प्रत सुद्धा जोडलेली होती. संकेत चक्रावलाच. संकेतच्या म्हणण्या नुसार त्याचे पाकीट आठ महिन्या पूर्वीच हरविले होते. पाकिटात फक्त त्याचे ड्रायव्हिंग लायसन्स आणि १५० रुपये होते म्हणून त्याने पोलीस तक्रार देखी केली नव्हती. प्रकरण आता अंगाशी येत होते. संकेत ने पोलीस तक्रार दिलेली नव्हती मात्र पाकीट हरविल्या लगेचच पुढच्या आठवड्यात त्याने दुप्लीकेत लायसन्स काढले होते. मात्र याचा विशेष उपयोग होत नव्हता.  लायसन्सचे गृहीत धरले तरी फोटोचा प्रश्न होताच.

            संकेत व त्याच्या घरच्यांनी थोडा त्रास झाला तरी बाजू लावून धरली. सीम कार्ड कोठल्या विक्रेत्या कडून घेतले   होते, त्यावरून कोणाकोणाला फोन केले गेले याचा तपशील मागविला.  त्या सीम कार्ड वरून पुणे, मुंबई, उत्तर प्रदेश, दुबई येथे सर्रास फोन केले गेले होते. त्या नंबर वर फोन करून पोलिसांनी संकेत मालीची माहिती विचारली. त्यातील अनेकांनी संकेत माळी नावाच्या कोणत्याही इसमास ओळखत नसलेचे सांगितले. आता पोलिसांचा संकेत वर थोडा थोडा विश्वास बसायला लागला. व्यवस्थित निरीक्षण केलेवर असे लक्षात आले कि, सीम कार्ड वरील व लायसन्स वरील फोटो सारखाच आहे. अधिक तपास केलेवर आढळले कि सदर सीम कार्ड एका असिफ नावाच्या माणसाने वापरले होते. ह्या असिफ ला संकेत चे पाकीट सापडले होते किंवा त्याने चोरले होते. त्याने संकेतचे लायसन्स स्कॅन करून संगणकावर घेतले. त्यातील फोटो वेगळा करून त्याची कलर प्रिंट आउट घेतली. आता असिफ कडे संकेतचा फोटो होता आणि आयदेन्तिती व पत्त्याचा पुरावा म्हणून ड्रायव्हिंग लायसन्स होतेच. त्याबरोबर संकेत माळी ह्या व्यक्तीची सगळी माहिती मिळाली, लायसन्सवर नमुन्यासाठी संकेतची सही देखील होती. हे घेवून ह्या असिफने मोबाईलचे प्रीपेड कार्ड घेतले. नंतर ते दुसऱ्या कंपनीच्या पोस्ट पेड कनेक्शन मध्ये स्वीच ओव्हर केले. यामुळे पत्ता पडताळणी वाचली. दुर्दैवाने आपल्याकडे अजूनही सर्व मोबाईल कंपन्यांची पत्ता पडताळणी ची व्यवस्था निदोर्ष नाही. असिफला मात्र यासाठी विशेष कष्ट पडले नाहीत. पूर्वी चोराने पाकिटातून १५० रुपये घेवून पाकीट फेकून दिले असते पण आता चोर देखील संगणक साक्षर व हुशार झालेले आहेत. सरते शेवटी संकेत च्या मागे लागलेली कटकट बंद झाली पण असिफ मात्र अजूनही सापडलेला नाही.

            आपण आपली कागदपत्रे व्यवस्थित ठेवत नाही हेक खरे. व्यक्तीचे फोटोचा, पत्त्याचा नेमका पुरावा काय ? याबाबत अजूनही दुर्दैवाने आपल्याकडे ठोस कायदा नाही. आपल्याला येणारे विजेचे, फोनचे बिल हे पत्त्याच पुरावा म्हणून वापरता येते. मात्र विजेचे बिल पाकिटातून येत नाही. बी.एस.एन.एल.चे फोन चे बिल पाकिटातून येते पण ते पाकीट बर्याचदा बंद/सील केलेले नसते. याशिवाय काही वेळा पोस्टमन दादांकडून ते खूप वेळा इमारतीच्या खालील लेटर बॉक्स मध्ये नीट टाकले जात नाही. एखाद्या माणसाचे बिजेचे, टेलिफोनचे बिलाची झेरोक्स मिळविणे बिलकुल अवघड नाही. दुसऱ्याचे नाव पत्ता वापरून, दुसऱ्याचा वेश धारण करून सामोराच्यची फसवणूक करणेचे, नुकसान पोहाचाविनेचे, बदनामी करणेचे प्रकार आजकाल संगणक, मोबाईल, इंटरनेट, इ-मेल, नेत बँकिंग, सोशल नेत वर्किंग यामु;इ वाढत चालले आहेत.

              कोथरूड मधील एका शाळेच्या काही विद्यार्थांनी त्यांच्याच एका शिक्षकाचे नावाने फेस बुक खाते उघडले. मोबिलेवरून सरांचाच फोटो काढून त्यांची प्रोफाईल तयार केली. व त्याच प्रोफाईल वरून त्यांच्याच शाळेत शिकविणाऱ्या एका शिक्षिकेला लग्नाची मागणी घातली. ... हळू हळू प्रकार अश्लीलतेकडे झुकू लागला. पुण्याच्या पोलिसांनी संगणक तज्ञांची मदत घेवून त्या विद्यार्थ्यांना लागलीच ओळखले व पकडले. नंतर विध्यार्थ्यांचे वय व त्यांच्या पालकांनी केलेल्या विनंती वरून शिक्षकांनी मोठ्या मनाने केस मागे घेतली व त्यांना माफ केले. आज काळ फेसबुक प्रचंड लोकप्रिय झालेले आहे. फेसबुक वर मोठे कलाकार, राजकीय व्यक्तींच्या नावाने नकली प्रोफाईल करणे हा आता पोलिसांसाठी एक डोके खाणारा विषय झाला आहे. फेसबुक प्रमाणेच पूर्वी ऑरकुट प्रसिद्ध होते. २००५ मध्ये टिळक रोड वरील एका शाळेतील दहावीच्या विध्यार्थ्यांमध्ये किरकोळ भांडण झाले. काही विद्यार्थ्यांनी दुसऱ्या मुलाची अशाच प्रकारे ऑरकुट वर नकली प्रोफाईल तयार करून त्याच्याच नावाने त्याच मुलाच्या मोठ्या बहिणीला लग्नाची मागणी घातली. ह्याही प्रकारात मुलांचे वय पाहून तडजोड करणेत आली. वयात येणाऱ्या, समज येत असलेल्या वयात ह्या प्रकारचे गुन्हे जास्त घडताना दिसतात.

एकदा अजिंक्य लोटे यांच्या इ-मेल वरून त्यांच्या अनेक मित्रांना एक इ-मेल आला कि ते आफ्रिकेत अडकले आहेत. त्यांची पैशाची पिशवीच कारमधून हरविली आहे. आता त्यांचे कडे हॉटेलचे बिल देवून परतायला  देखील  पैसे नाहीत.  तेव्हा मदती साठी मानिग्राम व वेस्टन युनिअन च्या ह्या ह्या खात्यातून त्यांना ताबडतोब अर्ध्या तासात दोन हजार डॉलर्स पाठवावेत. अजिंक्य लोटे यांचे मित्र प्रकाशने  हा मेल वाचताच मदतीचा हात पुढे केला व सहजच म्हणून अजिंक्याच्या मोबाईल वर फोन केला. तर अजिंक्य लोटे हे भारतातच, मुमाबी येथे होते. नंतर कळले कि त्यांचे इ-मेल खात्यावर कब्जा मी;वून आरोपी त्यांचे इ-मेल खाते वापरत होता. स्वतःच अजिंक्य लोटे असलेचा आभास निर्माण करीत होता.

आर्थिक व फौजदारी प्रकारच्या ह्या गुन्ह्यांना माहिती तंत्रज्ञानाच्या कायद्याहे कलम ६६ सी तसेच भारतीय दंड विधानाच्या कलम ४१९ व इतर कलमांनुसार शिक्षा होवू शकते. हे दोन्ही गुन्हे जामिनास पत्र आहेत तसेच यासाठी पैश्याच्या स्वरूपात नुकसान भरपाई मागणेसाठी स्पेशल कोर्ट आहेच. 

published in Kesari, marathi daily on 24/11/2011

Online Gambling ... is it legal in India ?

आता इंटरनेटवरून घरबसल्या पैसे जुगार लावून जुगार खेळता येईल !

मध्ये पेप्सी कंपनीने ग्राहकासाठी एक खूप चांगली स्पर्धा आणली. पेप्सीच्या बाटलीवर काही कोड लिहिलेला आहे. तो कोड कंपनीच्या नंबर वर मेसेज करायाचा त्यातून एक लकी ड्रा काढला जाईल. बक्षिसे करोडो रुपयांची पुढे एक छोटासा '*' म्हणजे अटी व शर्ती लागू. त्यामध्ये एक अट अशी कि हि स्पर्धा  तामिळनाडू राज्यात लागू नाही. मला सहाजिकच प्रश्न पडला कि का ? हि व अशा अनेक स्पर्धा ह्या जुगार, मटका. लॉटरी नाहीत का? 

भारतात लॉटरी ठरण्यासाठी तीन प्रमुख मुद्द्यांचा विचार करावा लागतो:

१. बक्षीस 

२. नशिबाची साथ

३. परस्परांचा फायदा

या स्पर्धेमध्ये बक्षीस आहे आणि तेही पूर्णपणे नशिबावरच अवला,बून आहे. उरतो प्रश्न परस्पर फायद्याचा. म्हणजे जर ह्या स्पर्धेसाठी मोबाईल वरून मेसेज करायला जे पैसे पडतात त्यातील काही भाग पेप्सी कंपनीला मिळतो का?  जर मिळत असेल तर परस्परांचा म्हणजेच मोबाईल कंपनी आणि पेस्पिचा फायदा होतो आणि सदर स्पर्धा जुगार, मटका ठरते. ह्याला लॉटरी रेग्युलेशन आणि भारतीय दंड विधान कलम २९४अ अन्वये शिक्षा होवू शकते. याबाबत तामिळनाडू राज्यात कठोर कायदे आहेत. त्यामुळेच ही व अशा स्पर्धा तामिळनाडू राज्यात राबविल्या जात नाहीत.

एखाद्या बंदिस्त खोलीत चालणारा जुगाराचा अड्डा आता राजरोसपणे इनटरनेटवरून जागतिक पातळीवर चालू आहे. तरी आपण इनटरनेटवरून चालणाऱ्या सट्ट्याविषयी बोलत नाहीओत. आय. पी. एल., क्रिकेट विश्वचाशकाचे दरम्यान हजार-हजार कोटींचा सट्टा चालतो. फुटबॉल हा खेळ भारतात युरोप एवढा प्रसिद्ध नाही. मध्ये घाटकोपर येथे एकाला फुटबॉल वर सट्टा चालविण्यासाठी अटक करणेत आली. इनटरनेट, इमेल ह्यांचे सहाय्याने त्याने जगभर सट्ट्याचे जाळे पसरवले होते.

सध्या सर्वच कोलेज तरुणांमध्ये पोकर हा ऑन लाईन पत्त्याचा जुगाराचा खेळ खेळायचे प्रमाण लक्षणीय  प्रमाणात वाढले आहे. पैसे लावून नाही टर एक व्हीडीओ  गेम म्हणून. ज्याक्षणी ह्यात पैसे आले हा जुगार झाला . आणि आता यामध्ये कायद्याने पैसा आणायचे जोरदार प्रयत्न चालू आहेत. जुगार म्हणजे नेमके काय? हे ठरविणेसाठी बक्षीस मिळ्ण्यामागचे  नेमके कारण शोधावे लागेल. बक्षीस मिळवायला काही कला नैपुण्याची गरज आहे का? जशी खेळामध्ये असते, की फक्त नशिबावरच ..... प्रत्येक खेळत नशिबाची गरज लागतेच परंतु प्रश्न उरतो की,  नशिबाच्या साथीने की फक्त नशिबावरच ? सट्टा फक्त नशिबावरच असतो मात्र पत्ते खेळून पैसे जिंकणे .... यात केवळ नशीब आहे की कला पण आहे ? डॉ. के. आर, लक्ष्मण वि. तामिळनाडू राज्य या निवाडयामध्ये सर्वोच्य न्यायालयाने देखील जुगार ओळखण्यासाठी महत्वाची बाब म्हणजे नशीब की कला,नैपुण्य ह्याच प्रश्नाचे उत्तर शोधण्यास सांगितले आहे.
पोकर हा पत्त्यांचा खेळ सध्या भलताच प्रसिद्ध आहे. International Federation of Poker या संस्थेने संपूर्ण प्रयात्नानांनी International Mind Game Association द्वारा पोकर खेळाला Mind Game म्हणून मान्यता मिळविली आहे. भारतामध्येही ह्या पत्त्यांच्या जुगाराला  मान्यता मिळवायच्या मार्गावर आहे. याबाबत नवीन कायदे तयार करणे व सध्याच्या कायद्यांमध्ये योग्य ते बदल करणे यामध्ये गोवा व सिक्कीम ही राज्ये आघाडीवर आहेत.
जुगार हा भरतात Public Gambling Act नुसार मुळातच बेकायदेशीर आहे. गोवा राज्यात सुद्धा Goa Public Gambling Act  नुसार जुगाराला प्रतिबंध होता. परंतु काही दबावांमुळे ह्या कायद्यात वेळोवेळी बदल करणेत आलेले आहेत. प्रथम १९९२ मध्ये सदर कायद्यात दुरुस्ती करणेत आली आणि काही पंचतारांकित हॉटेलांमध्ये टेबला वरील खेळांना परवानगी देणेत आली. नंतर काही काळासाठी ह्या टेबला वरील खेळांना काही जहाज, बोटी, क्रुझ यांना लायसन्स देणेत आली. आता ओरिसा राज्यदेखील याबाबत विचार करीत आहे.

 Public Gambling Act, Lotries Act, Indian Penal Code या कायद्यानुसार जुगारावर भारतात बंदी आहे. भारतीय कराराच्या कायद्यानुसारही ह्या प्रकारच्या करारांना कायदेशीर मान्यता नाही. मात्र  आंतरराष्ट्रीय जुगाराच्या बाजारपेठांच्या दबावापुढे काय होईल हे सांगता येत नाही. म्हणूनच भारताने जाणीवपूर्वक online gambling  बाबत कोणत्याही प्रकारे थेट परकीय गुंतवणुकीला मज्जाव केलेला आहे.  त्यामुळेच मध्ये Data Corporation ने परकीय गुंतवणुकीची परवानगी मिळाल्याचे सांगताच अनेक भुवया उंचावल्या होत्या. आजच पोकर ह्या खेळाची लोकप्रियता अफाट आहे. आजचे हे विद्यार्थी उद्या हाक खेळ पैसे लावून खेळायची मागणी नक्कीच   करतील ! आजही भारतात बेकायदेशीर रित्या अनेक जुगाराचे अड्डे काळू आहेत. गुगलवर online gambling in india असा शोध केल्यास अशा अनेक web sites  पुढे येतात.
ऑन लाईन जुगाराचा सगळ्यात जास्त वापर हा एका देशातून दुसऱ्या देशात काळा पैसा नेणेसाठी केला जातो. आंतरराष्ट्रीय 'हवाला' चालाविणेचा  आजकालचा हा लोकप्रिय मार्ग बनला आहे.
याबाबत घडणारा अजून एक गुन्हा म्हणजे आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील Lucky Draw. याबाबत तुम्ही जिंकल्याचे कितीही मेल,मेसेज, पत्रे आली तरी त्याला बळी पडू नका. त्याला उत्तर देवू नका. याने तुम्हाला फार मोठे आर्थिक नुकसान होवू शकते.

- स्वरूप हेमंत गोडबोले.

Consumer Protection & Online Shopping

[.3rne3vrIl qredI Aai` g/ahk s.r9` kayda 

   [.3rne3vr m.gexla kmalIcI ऑफर im;alI| mo#ya ब्रांडच्या  गॉगलvr Tyala tBbl sTtr 3Kke iDska}.3 im;ala| pEse k/eDI3 kaDRne idle gele| Tyane AaMhala hI go*3 mo#ya Aiwmanane sa.gItlI| AaMhI su@da ck/avunc gelo| m.gex va3 pahu lagla Aai` va3 phatc rahIla| Anek idvs zale p` m.gexla kahI sdr ga>gl Aalac nahI|

   ye wI डॉट कॉम , may DILs, nap tol, koral hb, Aay  bIbo [TyadI inrinra;ya k.pNya.Cya jihratI.ca s@ya AapLyavr [.3rne3 v 3I|VhI|v+n mara hoto Aahe| Hya s.ketS4;a.vr qroqrc kahI qredI kr`ejog. im;t ka? ca.gl im;t. ka? SvSt im;t. ka? ca.gl Aai` SvSt doNhI ks. xKy Aahe? Hya zaLya coq.d; g/ahkaCya x.ka| Tya Aap` p/Ty9 dukanat gelo trI Astatc| Hya [.3rne3vrCya  xa>pI.g m2e ma5 sg;ac Ajb p/kar| [.3rne3vr Hya go*3I b6ayCya Aai` ivkt ^yayCya| survatIla Hya p/karala wartat farsa ko`I p/itsadc idla nahI| Hya [.3rne3vr ko`aca ivXvas nahI Aai` k/eDI3 kaDRvr tr ko`acac nahI| k/eDI3 kaDRca n.br Hya ve sa[3\s vr 3akla kI b–yacve;a TyacI corI deqIl hot Ase| mg Hya Vyvsa[ka.nI yavr 0k nvI KluPtI ka!lI| pe ऑन iDlIVhrI| tuMhala pahIje te ivkt ^ya, #raivk idvsat mal tumCyakDe pohcla kI, Mh`je mal SvIkartana Tyace pEse ´a| yamu;e wartIya.ca yavr bracsa yavr ivXvas bsu lagla Aahe| mal hatat pDLyavrc pEse ´ayce Aahet|

p` Ano;qI dukandarakDun mo#ya go*3I n 6e`are Aap` Hya smor n ids`a–ya dukandarakDun go*3I kxa ivkt 6e`ar? Aap` jI go*3 magvu tIc yete ka? mapat-r.gat frk pDla tr? Hya s.ketS4;av+n mal magvta yeto p` mal bdlun ^yaycI ve; AalI tr ko#e jayce?  Anek p/Xn inmaR` hotat| Hya sg;ya p/Xna.cI ]Ttre tuMhala tumcI im;u xktat| qredI krttana fKt bajula idleLya A3I v xtIR VyvS4It vaca, smjun ^ya| dukanatun qredI kr`e v [.3rne3v+n qredI kr`e yam2e Aata ivxe8 frk rahIlela nahI| AaplI ko`TyahI p/kare fsv`uk zalI tr je magR, ]pay AapLyala dukandaraiv+@d vaprta yetat Üqre sa.gayce tr Aap` te trI k2I vaprto?Ý te svR Hya [.3rne3vrIl s.ketS4; caliv`–ya k.pnI ivro2at deqIl vaprta yetat|

trI Hya.na 0v!a iDska}.3 ´yala kse prvDte? Hya k.Nya.ca sg;yat mo#a fayda Mh`je g/ahka.na Aak8IRt krayla Tya.na jmInIcI grj pDt nahI| te [.3rne3ne tyar keleLya VhCyuRAl jgam2ec Aaple p/dxRn, daln ma.Dtat| Mh`je b6a, Tya.ca dukan calu krayla p/Ty9 dukanacI grj nahI| [4ec Tya.ca bracsa qcR vacto| Tya.ce Hya vStu sa#vayce goDa}n xhrat ko#ehI ij4e jageca wav AjunhI SvSt Aahe it4e Asu xkte| prt te kahI dukan As`ecI grjc nahI| yababt mhTvacI x.ka Mh`je pEse iktI ho`ar? Jyave;I tuMhI qredI kral teVha TyacI ik.mt VyvS4It ilhIlelI Aste| p/Xn ]rto to fKt iviv2 कर आणि टाक्सेसचा. कर हा वस्तूच्या ik.mtIvr lavayca kI कर Hya ik.mtIm2e pkDlela Aahe? he deqIl it4e Sp*3 ilhIlele Aste| trI x.ka Asel tr Tya.na it4e [-mel kra Aai` ivcara| qup ve;a go.2; hoto to ऑक्ट्रायचा | AapLyakDe AjunhI ऑक्ट्राय Dyu3I navaca kr Aahe| to p/Tyek xhrat veg;a Asto| Tyamu;e b–yacda ऑक्ट्रायcI ik.mt nmud kelelI nste| p` vStu yetana Tyasobt ऑक्ट्रायचे  veg;e bIl deqIl yete| ik.mtIce vr ja`ara pEsa ha ivk`a–yala n jata srkarla jato|

AapLya pyR.t mal pohctana inmaR` ho`are p/Xn Mh`je vStu cukIcI AalI, ]xIra AalI ik.va AalIc nahI| yababt Aap` sr; sdr vStu bdlun 6evu xkto| ÜwartatIl kahI mhTvaCya s.ketS4;a.ce inyma.nusar| vStu bdl~yace inym p/Tyek s.ketS4;ace vegve;e AstatÝ vStu ]xIra AalI tr sr; vStu ivkt ^yayca krar moDla Mh`un sa.ga||| pEse devu nka va idle AstIl tr prt maga|

sg;yat mo#a p/Xn Mh`je mal, vStuCya djaRca|| he s.ketS4;vale kahI prKya jgatle nahIt| AapLyala fsvun hlKya djaRca mal ivkla tr Aap` to bdlun 6evu, pEse prt 6evu, 0v!ec kay nuksan wrpa{ su@da 6evu xkto| [.3rne3v+n qredI kelI trI AapLyala g/ahk s.r9` kay´ace fayde im;tatc| Tyamu;e yababt ka;jI krayce kar` nahI| jeVha ivk/eta Aai` g/ahk he prSpra.ce p/Ty9 s.pkaRt n yeta Vyvhar hoto Tya iDS3.s selI.g Mh`tat| yasa#I [.Gl.Dm2e kNXyumr p/o3Kxn ÜiDS3.s selIgÝ reGyulexn navaca ivxe8 kayda Aahe| Asa ko`tahI ivxe8 kayda AapLyakDe nahI| ivk/ete s.ketS4; wartIy Asel tr Tyala Nyayalyat qecayla kahIc k#I` nahI|

[.3rne3vr qredI krtana Mh`e qroarc fayde hotat| ca.gLya go*3I SvStat im;tat| p` ivkt 6etana “ Aay Ag/I” Mh`un b3n iKlk krayCya Aa2I s.pu`R krar nI3 vac`e grjece Aahe|

-Sv+p hem.t goDbole|

published in Daily Kesari on 27-10-11

Territorial Jurisdiction in Cyber Crimes

[.3rne3vrIl tk/ar ko`Tya xhratLya Nyayalyat kral? 

   geLya Aa#vDyat batmI AalI kI, Aata Aaple Doke qa`are jihratI.ce 0s|0m|0s| b.d ho`ar| ¨ayce nvIn nym vgEre|| p` AapLyala mesejes yetc Aahet| kahI v 

p/Tyek NyayalyaCya myaRda, Ai2kar9e5 #rlelI Astat| Ai2kar 9e5 Mh`je smor Aalela vad, ]piS4t zalela p/Xn soDv`e| Ai2kar 9e5 #riv`a–ya don babI Aahet| 0k Mh`je iv8yavr Aa2arIt| p/Tyek Nyayaly Tya Tya p/karce kayde, iv8y v vad yavrc Aapla in`Ry devu xkte| ]da| jmInIce vad idva`I Nyayalyat caltat pr.tu [.3rne3vrIl bdnamIsa#I idva`I Nyayalyat jata yet nahI| inrinra;ya vada.sa#I shkar Nyayaly, 2mRday AayuKt, kO3uiMbk Nyayaly, 1` vsulI p/ai2kr` [TyadI inrinra;I Nyayalye Aahet| 0kace kam dusre Nyayaly krIt nahI| [.3rne3 s.b.2I guNHya.cI tk/ar, nuksanwrpa{ce AjR ko`Tya Nyayalyat krayce he Aap` geLya leqat vacle Aahe|

Nyayalyace Ai2kar9e5 #riv`esa#I dusrI mhTvacI bab Mh`je NyayalyaCya wOgolIk S4lsIma| Mh`je pu~yatIl jmInIce vad pu~yaCya Nyalayat caltat| sadahr`t: smorcI VyiKt rhate ik.va daVyas kar` Jya i#ka`I 6Dle Aahe ik.va daVyam2e S4avr malmTta Asel tr sdr malmTta ko#e Aahe yapEkI 0ka i#ka`I idva`I dave caltat| tr ij4e guNha ^aDla ik.va Tyace pir`am zale it4e fOjdarI q3le caltat| [.3rne3ne wugolaCya myaRdac sEl keLyamu;e Nyayly, polIs S3exn ya.ce wOgolIk S4lsIma #riv`ca p/Xn inmaR` zala| s.g`kaCya Sk/Invr ]m3`are Aai` 9`a9`ala bdl`are xBd, Aakvirtual jg tyar kele Aahe| p<$vI v ra*¨a.ca wugol Aai` ma`sa.cI Ao;q yababt [.3rne3ne samajIk, rajkIy Aai` A4aRtc Ai4Rk !v;a!v; kelelI Aahe| [.3rne3vr ga`I fuk3 va3tana, inrinra;ya vStu ikrko; ikmtIt ivktana A4va Any ko`TyahI p/karca Vyvhar krtana smorca ma`us nemka ko#e Aahe hec maiht nslene NyayalyacI wOgolIk sIma #riv`e Av6D hote| Mh`un tr [.3rne3vr fuk3 im;`a–ya ga~ya.mu;e kroDo +payaca ga`I-s.gItaca 2.da Aata kahI laqa.vr Aalela Aahe| [.3rne3vr AiXll ic5iftI.ca !Ig Aahe p` Aap` kay Aaple srkar hI Tyavr kahI k+ xkt nahI ik.va krIt nahI| Aapla dex savRwOm Aahe| AapLya dexat ]tr dexa.ce kayde, inym lagu hot nahIt Tyacp/ma`e Aaple kayde [tr dexat lagu hot nahIt Aai` AapLya kay´ace ]Ll.6n kr`are it4e rajrosp`e Aapla 2.da krtat| yam2e don wag yetat| pihla Mh`je sdr k  

Ase p/Xn soDiv`eca sopa ]pay Mh`je Aap` ha ivcar kela paihje kI [.3rne3ne Aap` kahI nvIn go*3I krt Aahot kI Tyac go*3I nvIn p@dtIne kirt Aahot| kev; p@dt nvIn Aslene kayde bdlt nahIt| wartIy 2.D iv2anace klm Ï ANvye he Sp*3 kelele Aahe kI jrI 0qada guNha wartaCya baher 6Dla trI to wartatc 6Dla Aslep/ma`e sdr guNh`garala ix9a hovu xkte|

[.3rne3v+n durCya nateva{ka.na xuweC7a, we3vStu deta yete| wartatIl im5pirvarala we3 de`esa#I AinvasI wartIya.sa#I sonI [.DIya p/ayvhe3 il| ya k.pnIne 0k s.ketS4; calu kele| Mh`je tuMhI vStu b6a, k/eDI3 kaDRne pEse wra Aai` tumCya wartatIl im5ala we3 #rleLya ve;et im;`arac| Tyaca we3 SvIkartanaca fo3o tuMhala im;to| me, ÊÈÈÊ m2e babRra kaMpa navaCya VyKtIne k/eDI3 kaDRne pEse w+n no0Da ye4e rha`a–ya ArIf AzIm ya.na kahI we3 vStu pa#ivLya| sdr Wae3vStu ArIf AzIm ya.na im;aLya, Tya SvIkartanaca fo3o deqIl ka!~yat Aala| n.tr k/eDI3 kaDR k.pnIne sonI k.pnIla k;ivle kI, sdr k/eDI3 kaDRca Vyvharala babRra kaMpa.cI s.mtI nVhtI| hI corI Aahe| jrI sdr vStu.ca Vyvhar [.3rne3vr wartabaher zala Asla trI wartat ArIf AzIm ya.ceiv+@d wartIy d.D iv2anace klm ÌÉÐ, ÌÉÑ v ÌÊÈ ANvye guuNha no.div`et Aala v AaropIla kay´anusar ix9a v d.D deqIl zala|

[.3rne3 v+n Vyvhar krtana g/ahkala g/ahk s.r9` kay´ace fayde hotat ka? [.3rne3vrIl Vyvhar, guNhe tsec NyayalyacI kayR9e5e yababt Aap` maihtI 6evuyat pu!Il leqat|

-Sv+p hem.t goDbole|

Which is the appropriate forum to complaint against cyber wrongs?

[.3rne3vrIl guNhya.babt tk/arI ku#e krayCya ?

   ApIl ÐãÈÑ| Apel.3 hI 0k mo#I k.pnI| laqo xeeAr hoLDr| faren [nVheS3r| k.pnIm2e nVya VyiKtcI nem`uk sI|[|Ao| ya ]Cc pdavr kr`et AalI Aai` k.pnItIl vatavr` Acank g!u; hovu lagle| k.pnItIl txac mo#ya pdavrIl mnejrne Mh`e kmRca–ya.na, faren [nVheS3rla kahI [-mel kele| [-mel m2e nVya sI|[|Ao|Cya 9mtebabt x.ka ]piS4t kr`et AalI, k.pnIce wiv*yc A.2arat Aslece sa.g`et Aale| 0k.drc sI|[|Ao|babt Anek bdnamIkark xBd vapr`et Aale| Aata 0ka mo#ya mnejrnec sg;yat mo#ya mnejrbabt AxI jahIrp`e x.kaVyKt keLyavr kamkajavr pir`am ho`arc| ya]pr [mel m2e AsehI nmud kele hote kI, “sdr [mel ha mo#ya ivXvasane tuMhala pa#iv`et yet Aahe| p/cilt kay´anusar sdr [-mella kay´acI su3 Asun yavr ko`tIhI karva{ hovu xkt nahI| ma5 kr Hya [-mel iv8yI tuMhI [tra.xI bollat tr ma5 Jya ivXvasane tuMhala ha [-mel pa#ivla Aahe Tya ivXvsala tDa javun kay´ace ]Ll.6n ho[l| yasa#I tumcevrc q3la wrla javu xkto|” sg;ec go.2;at 3ak`are| Aqer 0ka kmRca–yane sdr bab sI|[|Ao| pyR.t pohcivlI| yababt jahIr cOkxI hotac Anek kmRcarI tsec kahI Vhe.Dr, kS3msR, faren [nVheS3r ya.nI deqIl [-mel im;ala AsLyace sa.gItle| ha [-mel pa#ivla hota kahI ]Cc mnejrnIc|

   he mo#e mnejr phata Tya.Cya ivxyI x.ka 6e`e Av6D va3u lagle| Tya.na bolavun ivcarle Asta| Tya.nI Sp*3 sa.gItle kI yababt Tya.na kahIc maiht nahI Aai` mu;atc hI [-mel qatI Tya.cI nahIc| Mh`je [-mel la nav Tya.ce hote p` Tya qaTyace malk te nVhte| Mh`jec Sv+p goDbole navane ko`IhI [-mel qate calu k+ xkte Aai` Sv+p goDbole deqIl ko`TyahI navane [-mel qate calu k+ xkto| ÜgeLya leqatc Aap` paihle kI julE mihNyat m@yp/dexce muQym.5I ixvrajis.g cOhan ya.ce fesbukvr qo3e maihtIqate Üp/ofa[lÝ tyar keLya b±l 0ka t+`ala A3l zalI|Ý yacp/kartla ha guNha Aslece ja`ivle| lgecc mo#I k.pnI guNhegar xo2u laglI|

   maihtI t.5)anaCya kay´aANvye saybr Apele3 i¨Byunl nvI idLlI ye4e S4ap~yat Aale Aahe| k.pnIne itcI tk/ar 4e3 Tya.cekDec ma.DlI| tk/ar 4e3 jI-melCya ivro2atc| sdr [-melcI qatI nemkI ko`I, k2I, ku#un calu kelI yababt maihtI jI-mel kDun maigtlI| jI-mel me| Nyayalyat hjr zale v Tya.nI kahI Aa9ep 6etle| Mh`je kI jI-mel navacI k.pnIc nahI| guglAay0nsI navaCya k.pnIcI jI-mel hI 0k suiv2a Aahe| tsec saybr Apele3 i¨Byunl nvI idLlI ye4e qalIl ko3aRce hukumaiv+@d ApIle 0eklI jatat| [4e 4e3 tk/ar krta yet nahI|

   p/Tyek ma`sala va3te kI srkardrbarI Tyace kam Asel tr 4e3 mo#ya sahebanec Tyat l9 6alave| p/Tyek p9karalahI va3te kI Tyaca dava, q3la [tr svR kame bajula #evun svoRCc Nyayalyanec soDvava, Aai` to deqIl tabDtob| p/Tyekj` Svt:la VhI|Aay|pI|c smjt Asto| p` kay´apu!e svRc j` sman Aahet| kay´asmor ko`I VhI|Aay|pI| nsto kI ko`I श्रीमंत  va grIb nsto| sdr kes m2Il k.pnI nKkIc qup mo#I Asel Mh`un kay 4e3 vrCya sahebakDe jayce? Ajy b.s; iv| Anup mehta ÊÈÈÏ Cya p/kr`am2e svoRCc Nyaylyane Sp*3 kele kele Aahe kI, pyaRyI magaRca Avl.b n krta 4e3 vrIl Nyayalyat dad magta yet nahI| sg;. kahI brobr Asunsu@da Hya tk/arIla saybr Apele3 i¨Byunl nvI idLlI Vdare kahI im;ale nahI| kar` p@dtc cukIcI hotI|

   p/Tyek Nyayalyala kahI Ai2kar Aahet, kahI myaRda Aahet| maihtI t.5)anaCya kayda v inyma.ce A.tgRt deqIl tk/ar no.div~yasa#I vegveg;ya s.S4a Aahet| jr ko`TyahI s.ketS4;avr kahIhI Aa9epahR mjkur Aa!;Lyas svR p/4m Tyac s.ketS4;ala k;iv`e, ËÎ tasat karva{ ho`e b.2nkark Aahe| corI, fsv`uk, kahIhI zale trI AaropIla ix9a ho`esa#I polIsa.nac s.pkR sa2ava lagto| yap/karCya q3Lya.na ik/mInl p/osIjr koD lagu hoto| iDjI3l isGnecr babt ko`tIhI tk/ar Asle tr tI s3IRfa[.g A4oir3IkDe kravI lagte| ma5 yatun AapLyala nuksan wrpa{ im;tc nahI| yasa#I AapLyala ADJyuiDke3I.g ऑफिसर च्या Nyayalyat dava calvava lagto|Üyala AorIjInl JyuirsiDKxn Mh`tat| Mh`je ij4e tk/ar 6evun sg;yat jata yete v jave lagte|Ý Hya daVya.na isVhIl p/osIjr koD lagu hot nahI tsec AxI dad idva`I Nyayalyat magta yet nahI| s3IRfa[.g A4oir3I v ADJyuiDke3I.g ऑफिसरCya Nyayalyace inkalaiv+@d ApIl krayce AsLyas Aap` saybr Apele3 i¨Byunl ye4e k+ xkto| Üyala Apele3 JyuirsiDKxn Mh`tatÝ

   kay´ane AapLyala Aaple Mh``e ma.Dayca Ai2kar idla Aahe to Aap` Aaple Mh``e ma.Dun pihLya Nyayalyat ÜAorIjInl JyuirsiDKxnÝ vaprto| ma`usaCya hatun kahI ins3u xkte Mh`un kay´ane kahI A3I.vrc AapLyala Aaple Mh``e puNha 0kda ma.Dayca Ai2kar idlela Aahe| to Aap` vrIl Nyayalyat ApIl k+n vaprto| ÜApele3 JyuirsiDKxnÝ 4e3 vrCya Apele3 ko3aRt jata yet nahI|

-Sv+p hem.t goDbole|

Published in Daily Kesari on 06/10/2011 

Exhibition of private life on social networking sites…

qajgI jIvn soxl ne3vikR.gCya k©yavr ma.Dave ka ?

   Aajkal mulala tap AaLyace Aa{Aa2I fesbukla k;te ! Aap` ku#e Aahot, rivvarI kay kr`ar Aahot, Aapla muD ksa Aahe Ase svRce svR AgdI fo3osk3 fesbukvr b6ayla im;te| fesbuk ha sg;yat mo#a k©a zalay| कालेज, naka, sosay3I, 3prI, [ra`I ho3el sg;ya k©ya.na kahI myaRda Aahet| p` fesbukv+n 0kacve;I sg;ya.na we3ta yete, stt ApDe3\s k;tat, fo3o idstat||| Anek go*3I S4;ka;aCya myaRda Aola.Dun xeAr krta yetat| Aata don-car idvs fesbuk paihle nahI tr jIvnat kahI trI cukLyasarqe va3te| fesbuk v tStm soxl ne3vkIR.g sa[3\s ha jIvnaca AivwaJy 63k zala Aahe|

geLya kahI mihNya.pasun mlahI Anek ngrsevk, Aamdar, rajkIy neTya.Cya p/ofa[Ls fesbukvr idst Aahet| te mazI fe/.Dixp irKveS3deqIl 6etat| mla fesbukvr im5 Mh`tat| mI qu8 hoto| p` julE mihNyat m@yp/dexce muQym.5I &I| ixvrajis.g cOhan ya.ce fesbukvr qo3e maihtIqate Üp/ofa[lÝ tyar keLya b±l 0ka t+`ala A3l zalI| cla kahI p/ofa[Ls qo3ya AstIl p` bakICya tr q–ya Aahetna! mla maze june im5 we3le| te roj kay krtat te dqIl k;te| mI Tyvr ka>me.3 krto| kamatun ve; ka!un ÉÈ imnI3. fesbuk bsun mnatle xeAr kele kI 0kdm f/ex hoto| ÉÎ sP3e.brla ibhar iv2ans2eCya don kmRca–ya.vr srkarI kamab±l fesbukvr ccaR keLyab±l karva{ kelI gelI| Aai` fesbuk iktI g.wIr pir`am k+ xkte te idsu lagle| fesbukCya cVha3yavr iktI v ko`Tya go*3I ma.DaVya te Ao;q`e Av6D zale Aahe|

   geLya Aa#vDyam2ec Ajun 0k AxIc 63na 6DlI| wartatle 0k p/it*#It कॉलेज| ÜAapLya naKyavrcehI Asu xkte|Ý  कॉलेजm2Il 0k ca.glI, hu8ar   iv´a4IRnI| itce 0ka im5abrobr p/emace s.b.2 hote| do6ehI iv´a4IRc| Tya.Cyat wa.D`e zalI Aai` Tya.nI veg;e Vhayce #rivle| Tya.Cyat ‘b/ek Ap’ zale| iv´a$yaR.na Aata te De3 vr geLyace S3e3s Mh`un ilhayla AavDte Aai` p/emat pDLyas ‘kmI3eD’ Mh`ayla AavDte| shaijkc mulane b/ek Ap zaLyace S3e3s fesbuk vr ApDe3 kele| yat A4aRtc 4oDasa pur8I Ah.karacI wa8a hotIc| Tya.ce b/ek Ap zaLyace 9`am2e Aneka.na smjle| Tyavr Aneka.nI ka>me.3\s keLya| sg;. kahI jahIrp`e||| cVha3yavr| tI ve; mulIsa#I Av6D hovun bslI Aai` mulIca tol !;la| tIne 4e3 AaTmhTyac kelI| jIv gela| guNha 6Dla| fesbukvrCya S3e3snI mulgI AaTmhTyela p/v

   Aai` puNha 0kda [.3rne3 v guNhe yavrIl kay´avr sg;ej` bolu lagle| Aneka.ce Mh``e pDle kI fesbuk sarQya soxl ne3vkIR.g s.ketS4;a/sa#I wartat kaydac nahI| he Mh``e pu`Rp`e cukIce Aahe| maihtI t.5)ana iv8yI wartat kayde Aahet p` p/Xn Asa Aahe kI yababt samaNy ma`salac kay kahI p/ma`at vkIlvgaRlac kahI maihtI nahI| [.3rne3vrIl Aa9epahR mjkur ksa p3kn ka!ayca? nuksan wrpa{ magayce ko3R ku#e Aahe? [4pasun fesvuk vrIl p/ofa[l, [ mel, 0s|0m|0s| ko3aRt puraVyaCya kay´anusar is@d kse krtat yababt deqIl A)an Aa!;te| vr nmud kelele p/kr` Aata Nyayp/iv*3 Aahe| mulICya AaTmhTyemage fesbuk kar` nsun bdnamI he kar` Aahe| fesbuk he ma@ym Aahe| q3Lyam2e fesbukla AnNy sadahr` mhTv nahI| nva im5 im;tac TyaCyabrobr Aaple fo3o Aap` fesbuk 3akto| tr TyaCyaxI wa.D` zaLyace ilhIle tr kdacIt kahIc gEr nsave|

   ibhar m2Il nokrIvr gda Aalele kmRcarI Asot ik.va Ajun ko`I| jo pyR.t  AaifixAl isk/e3\s kay´acee trtudI.ce ]Ll.6n krIt A4va ANy magaRne srkarI gupIt fesbuk yet nahI to pyR.t sdr kmRca–ya.cI kahI cuk nsavI| wartIy 63nece AnuC7ed ÉÑ nusar svR wartIya.na Svt:ce mt VyKt kr`eca Ai2kar Aahe|

srkarne soxl ne3vkIR.g vr p/ofa[l calu kele Aahe! pu~yaCya p/adeixk pirvhn mham.D;ane fesbuk Tya.cI p/ofa[l calu kelI| yala nagrIka.ca p/c.D pa#I.ba im;ala| p` Aata hec sg;e p/kar pahun srkarne srkartfeR soxl ne3vkIR.g kr`esa#I 4e3 inymavlIc tyar krIt Aslece Samjle Aahe|

   Hya soxl ne3vkIR.g m2e qre tr soxl-samajIk jai`va iktI 3Iktat, va!tat he k;t nahI| m2e 0kda 0ka vadivvad Sp2eRla pir9k Mh`un gelo hoto| तेव्हा कॉलेजCya kahI iv´a$yaR.nI fesbuk, V3I3r hI ma`us samajIk p/a`I AsLyacI l9`ec sa.gItlI| ma`saCya samajIk jai`va Aai` samajIk jbabdarI Hya [.3rne3v+n kaihxI taTpurtI va3lI, idqavI va3lI| [-smajam2e samajIk ja`Iva.pe9a vyiKtk go*3Ic jaSt p/ma`at cVha3yavr ma.Dlya jatat| ga>sIpI.gmu;e soxl कॉNxs va!to?

-Sv+p hem.t goDbole|
Published in Daily Kesari on 29/09/2011

Which is the forum for compensation? Civil Court ? absolutely not. Rather there is statutory bar against jurisdiction of Civil Court.

idva`I Nyayalyape9a kmI ve;at v qcaRt nuksanwrpa{

   AaplI 0qadI mOLyvan vStu corIla jate Aai` Aaple nuksan hote| polIsa.Cya tTpr k

k/eDI3 kaDR corIla geLyane, k/eDI3 kaDRca n.br corIla geLyane tr Aatonat nuksan hote| ne3 बँकिंग cor tk/ar keLyavr lgecc pkDla jato pr.tu p/Xn yeto to TyCyakDun pEse, nuksan vsul krayca| yasa#I Mh`e idva`I dava lavava lagto| p/c.D ve; v pEsa doNhIcI grj Aste|

invD`uka AaLya kI rajkIy m.D;I.cI wa8`e calu hotat| wa8` calu zale kI, [tra.vr Aarop kele jatat| he [tr j` svR Aarop fe3a;tat Aai` Ab/.p wrayla lagel Ase sa.gtat| Üyala Aap` ko3R fI S3>.p Mh`to| p/Tyek idva`I daVyace muLya.kn kele jate Aai` Tyavr ko3R fI mud/a.k wrayla lagto| Tyaixvay sdr dava caluc hot nahI|Ý Aata ko3R fI mud/a.kcI AxI rKkm 0ekun 0v!a mo#a rajkar`I raja Acank grIb hoto| “fOjdarI q3la krayla kahI S3>.p lagel ka?” hI cOkxI hote| Aai` fOjdarI q3lac krayce #rte|

   maihtI t.5)anaCya kay´anusar guNha 6Dla Asel trI kahI p9kara.na toc idva`I dava lavayca sLla im;to| ÜkahI.na tr Ase sa.gItlec jate kI, [-mel, 0s|0m|0s| vgEre ko3aRt is@d krta yet nahIt !Ý pr.tu Aata yavr ATy.t sopa magR Aahe to Mh`je    AeDjuiDke3I.g ऑफिसर Cya ko3aRm2e dad mag`eca| yam2e idva`I daVya.sarqI ko3R fI pDt nahI kI sIVhIl p/osIjr koD Aai` puraVyaCya kay´anusar ve;qavu kes calu रहात nahI ya]l3 Axap/karCya keses Aata  AeDjuiDke3I.g ऑफिसरCya ko3aRm2ec daql kraVya lagtat| idva`I Nyayalyala sdr p/karCya keses caliv`eca Ai2karc nahI|

   Aata Aap` rajkar`atIl Aarop-p/Tyaropa.ce manhanICya nuksan wrpa{ce ]dahr` paihle| maZyamte trI yavr tsac ko3yav2I +paya.ca dava lavayca sopa magR Mh`je AeDjuiDke3I.g ऑफिसर| kar` Aajkal Anek vAeDjuiDke3I.g ऑफिसरCya ko3aRm2e jata yevu xkel| AeDjuiDke3I.g ऑफिसरce ko3R he Spexl ko3Rc Aahe| pr.tu AjunhI saybr guNhe, saybr kayda Hya go*3I stt bolLya jatat| tse guNhe hI 6Dtat| pr.tu nuksan wrpa{Cya keses ma5 hot nahIt| samaNy ma`sa.m2e As`are yababtce A)an Aai` mhara*¨ srkar v kahI p/ma`at viklvgR ya.cI ]dasInta yala kar`Iwut AsavI| pihlI go*3 Mh`je mhara*¨ srkarne AeDjuiDke3I.g ऑफिसरce ko3aRcI S4apna kraylac ]xIl kela| Tyala ko#ehI p/is@dI idlelI nahI| AajhI Aneka.na AeDjuiDke3I.g ऑफिसरce he Spexl ko3R nmke ko#e Aahe he maihtIc nahI| Hya ko3aRce in`Ryaiv+@d ApIl saybr Apele3 ¨IByunl Hya s.S4ekDe hote| wart srkarne saybr Apele3 ¨IByunl he idLlI ye4e S4apn kele| n.tr  yago*3Ica stt pa#purava kirt di9` wartasa#I be.glor ye4e saybr Apele3 ¨IByunlcI S4apna kr`et AalI| pr.tu AjunhI piXcm wart Aai` ivxe8 k+n mhara*¨asa#I veg;e saybr Apele3 ¨IByunl nahI|

   ko`TyahI s.ketS4;avrIl Aa9epahR mjkur ka!un 3ak`e, Üyala jaStIt jaSt ËÎ tas lagtatÝ k/eDI3kaDR-ne3 बँकिंग sa#I nuksanwrpa{ mag`e, bdnamIsa#I nuksan wrpa{ mag`e, बँक, xeAr ¨eDI.g po¨l ya.cekDun vsulI kr`e [TyadI vegveg;ya p/karCya hKka.ce s.r9a`asa#I, A.mlbjav`Isa#I Aai` nuksanwrpa{ im;iv`esa#I ivxex trtudI Aahet, Spexl ko3R Aahet| par.pairk idva`I ko3aRkDe n jata kmI ve;at v kmI qcaRt ya go*3I AapLyala im;vta yevu xktat| grj Aahe tI fKt Aap` jag+k As`ecI|

-Sv+p hem.t goDbole|
Published in Daily Kesari on 22/09/2011

Which laws and pending bills can affect the corporate espionage and to what extent ??

Vyvsay-2.´am2Il hergIrIca Vyvsay Aai` [.3rne3

   AapLyala xa;etIl im5 nxIb Asel trc we3to ! 0qa´aca pTta, fon n.br hrvla tr kam Av6D Vhayce| Aata [.3rne3Cya Afa3 ivStaramu;e maihtI p/is@d kr`e, im;iv`e sope zale Aahe| 0qa´a ma`usaca fon n.br kay, pTta kay? to s@ya kay krto Aahe? AxI svR maihtI im;iv`e [.3rne3mu;e shj xKy zale Aahe| Aneka.cI Aaj fesbuk, il.kDIn Axa s.ketS4;a.vr qatI Aahet, Bla>g Aahet| guglvr nav 3a[p k+n xo2a kahItrI magR im;toc|

   Aajkal Mh`e Sp2eRce yug Aahe Aai` [.3rne3ne maihtIce yug Aa`le Aahe| yamu;ec maihtIla jbrdSt mhTv Aale Aahe| Tyamu;ec [tra.cI Aai` muQy k+n AapLyaxI Sp2aR kr`a–ya.cI maihtI im;iv`e, #ev`e grjece zale Aahe| yatunc Vyvsay-2.´atIl hergIrIcI survat zalI| AapLyac Vyvsayat iktI ma`se Aahet? te ko`Tya p@dtIne jihrat kirt Aahet? AapLya Sp2Rka.Cya halcalI.vr AxI njr #ev`e nehmIc fay´ace #rte| Tya.ce ko`Tya ko3aRt iktI q3le calu Aahet? mhara*¨atIl NyayalyaCya s.ketS4;avr ja| te4e p9kara.Cya navav+n Tya.ce calu v inkalI q3le xo2ta yetat| Tya.cekDe ko`te pe3.3 Aahe? Tya.nI ko`Tya nvIn pe3.3sa#I AjR kele Aahet? AslI maihtI Aata s.g`k v [.3rne3mu;e 9`am2e samaNy ma`sala ]plB2 Aahe| ko`TyahI Ano;Qya VyiKtxI mo#a Vyvhar krtana TyaCya Axa NyayalyIn [ithasacI nKkIc mdt hote| AapLya k.pnICya navaxI sa.2MyR Aa!;el AxI Ajun iktI k.pNya.cI nave Aahet? AapLya k.pnIca ¨eDmakR no.d`Ik

   [tra.Cya halcalI.vr stt l9 #ev`e, Hyala Aata 0v!e mhTv Aale Aahe kI irSk m>nejme.3 Aai` ka>–pore3 0iSpAa>inj ha nva Vyvsayc ]dyala Aalela Aahe| yacac 0k wag Mh`je qajgI iD3eK3IVhj| smorCya k.pnItIl svRCya svR maihtI im;iv`eca p/yTn| A4aRtc Aata Hyala nvIn yevu 6atleLya p/ayVhsI A>K3 ÊÈÉÉne kahI p/ma`at ba2a ye~yacI xKyata Aslece Aap` geLya leqat paihlec Aahe| ÜpuvIR srkarla yatun su3 im;aycI kar` srkarcI AxI herigrI kr`a–yala Aa>ifixAl isk/e3\s A>K3nusar 4e3 ix9ac hote|Ý hI smorCyacI maihtI ka!~yaCya p/karatunc De3a cor`e, h>kI.g kr`e he p/kar calu zale| inrinra;ya 9e5am2Il k.pNya.m2e kmRca–ya.kDun herigrI kr~yasa#I stt p/yTn calu Astat| yam2e Aay|3I| k.pNya.m2e jaSt p/kar 6Dtana idstat| [tr k.pNya.cI svR maihtI, sPlaysR, ig–ha[ke, pu!Il p/ojeK3s\, ¨eD isk/e3s\, [.3eleKcuAl p/a>p3IR ya sg;yvr stt l9 #evayce Aai` p/s.gI te corayca stt p/yTn calu Asto|

   AxI kk kela Aai` kahI icnI nagrI-hKka.sa#I l!`a–ya nagrIka.cI [-mel qatI tpaslI| Asac p/kar stt Anek k.pNya.m2e 6Dt Asto| Mh`unc Anek k.pNya h>kI.g ye`a–ya t)a.na [tr k.pNya.vr Aai` Svt:Cya kayRp/`alIvr, kmRca–ya.vr l9 #evayla l#\# pgaravr nokrI det Aahet| makeR3vr l9 #ev~yasa#I, Svt:Cya fay´asa#I stt [tra.vr njr #evaycI Aai` grj pDlIc tr p/s.gI hIc jmivlelI maihtI dus–yala nuksan pohciv~yasa#I vapraycI| mg smorCyacI kayRp/`alI b.d paDycI Asel ik.va TyacI bdnamI kraycI Asel|

   0v!ya mo#ya p/ma`avr he p/kar 6Dt Aahet tr ko`ala k;t kse nahI? Yaace muQy kar` Mh`je yababt tk/ar kelI jat nahI| Aai` t)a.Cya mte yace kar` Mh`je yababt wartat A´aphI #os Ase kaydec nahIt| De3a corI ha maihtI t.5)anaCya kay´ace klm ÌË, ÎÍ, ÎÎ, ÏÊ nusar guNha Aahe| p` yatIl bhutek guNhe jamIn-pa5 Aahet tsec Tya.na ix9a deqIl tIn v8aR.cI Aahe| jr Svt:Cya kmRca–yane ha guNha kela tr wartIy d.D iv2anace klm ÌÈÐ, ÌÈÑ [TyadI joDle trc ha guNha Ajaimnpa5 hoto| tsec De3a corICya pilkDe javun ka>rpore3 ivXvatIl herigrIsa#I AapLyakDe ko`tahI kayda nahI| nvIn yevu 6atlela qajgI jIvnaca kayda tsec yac v8IR lagu zaleLya [.3rimDIArIjsa#I magRdxRk inymavlI v s.vednixl maihtICya sur9ecI inymavlIcI srkar Aai` muQy Mh`je viklvgR v Nyayaly ya.cekDun pu`Rp`e vapr v A.mlbjav`I zaLyas Axa herigrIla nKkIc Aa;a bsu xkel| Hya inymavlI.cI Aap` yapuvIRc maihtI 6etlelI Aahe|

ÜAajCya iv8yala soDun 4oDese: 0|3I|0m| mxIn m2un pEse baher Aale nahIt pr.tu qaTyatun vja zaLyas tk/ar AaLyapasun ÉÊ idvsa.ce Aat pEse qatedarala im;~yaCya irzvR b>.keCya inymaiv8yI Aap` vacle hotec| Aata hI mudt ÉÊ idvsa.v+n Ï idvsa.vr Aa`~yat AalelI Aahe ANy4a +|ÉÈÈ p/itdIn AxI nuksan wrpa{|Ý

-Sv+p hem.t goDbole|
Published in Daily Kesari on 15/09/2011

New bill before parliament. PRIVACY BILL 2011.

nvIn kay´aca msuda : qajgI Aayu*yaca hKk

   nIra raDIya Aai` rtn 3a3a ya.cem2Il 3elIfon s.wa8` ]6D zale Aai` s.pu`R wart dex !v;un in6ala| 3u jI SpeK¨mCya 6o3;yane s.pu`R dexala ckIt kele| yac ka;at rtn 3a3a ya.nI sup/Im ko3aRkDe AjR k+n sdr 3elIfon s.wa8` he Tya.ce qajgI Aayu*yatIl Aslene te p/is@d k+ nye AxI ivn.tI kelI| Aai` qajgI Aayu*y Mh`je nemke kay, ha mu±a ]piS4t zala| Aaple Aayu*yat qajgI Ase nemke kay kay Aste ? Aaple ]TpNn, svyI, vjn, vE´kIy Ahval, fo3o, natI, k/eDI3 kaDRca n.br, 0|3I|0m|ca pasvDR, Vyvsay v TyatIl gupIte, Aaple baykobrobrce, mE5I`Ibrobrce, srkarI sahebabrobrce va ANy ko`tehI dur@vnIvrIl s.wa8`? AapLya wa8et je [tra.na k;u nye Ase va3te te qajgI|

   qrk is.g iv| ]Ttr p/dex srkar ÜÉÑÎËÝ Hya q3Lyam2e, ]Ttr p/dex polIs reGyelexNsCya inym ÊËÎÜbÝ ANvye polIsa.na ko`TyahI ve;I AropICya 6rI ja~yaca Ai2kar hota| pr.tu svoRCy Nyayalyane svRp/4m qajgI Aayu*yaca mu±a 6et ra5I 6rat ja~yaCya kLSa iv+@dsu@da| Mh`jec he qajgI jIvnam2e ko`TyahI iqDkItun Dokav`e xKy nahI| [.3rne3 Aai` [tr [leK¨a>ink ma@yma.mu;e ma`sace qajgI Aayu*y ]6Dyavr ye`ecI xKyta Aai` iwtI va!lI| 7uPya k>mera.nI Anek mulI.cI Aayu*y ]@vSt kelI tr Tyac 7uPya k>mera.nI inrinra;ya S¨I.g Aa>prexNsnI Anek qo3e cehre faDun 3akle| dur@vnIvrIl s.wa8` reka>DR krta yevu lagle Aai` car iw.tI.pe9ahI jaSt kan AapLya bol~yavr l9 #evu lagle| yaca ca.gla vapr zala tsac gErvaprhI zala| Aata ma`saCya Hyac qajgI Aayu*yam2e Dokav`a–ya Hya iqDKya.na srkar kulup lavayCya tyarIt Aahe| yasa#Ic srkar p/ayVhsI bIl ÊÈÉÉ ca kay´aca msuda tyar k+n s.sdet s.mtIsa#I ma.D~yas tyar Aahe| Hya msu´am2e tBbl ÑÌ klme Asun kahI klma.nI fon 3>p kr~yasarQya p/kara.na guNha #rivle Aahe| ÜMh`je w/*3acar ]6D kr~yasa#IhI fon 3>p krta ye`ar nahI !Ý yacsa#I Hya msu´ace kay´at +pa.tr ho~yaAa2I yavr Vyapk ccaR ko`e grjece Aahe|

   sdr msu´atIl klm ËÜÊÝ nusar qalI nmud keleLya Akra go*3I Hya guPt As`e grjece Aslece #rivle Aahe;

É| s.wa8`acI guPtta

Ê| qajgI v kO3uiMbIk jIvn

Ë| p/it*#a v ca.gle nav jp`e

Ì| VyiKt.m2Il kaydeixr s.wa8`ace xo2, p/itb.2 v ]6DkIs Aa`~yapasun sur9a

Í| deqreqIpasun s.r9`

Î| b>.kI.g Vyvhara.cI guPtta

Ï| vE´kIy v kay´acI mahItIcI guPtta

Ð| Ao;q cor~yapasun s.r9`

Ñ| polIs S3exn v [tr5 6etleLya 7ayaic5, hatace #se, DI|0n|0|ce v [tr nmuNya.masun s.r9`

ÉÈ| AaroGyiv8yk maihtIcI guPtta

ÉÉ| VyiKtiv8yk maihtIce s.r9`

Aai` sdr guPt maihtI qajgIp`e vapr`e Mh`jec vr nmud keleLya go*3I.babt 63na, kLpna, mt, ivcar v maihtI hI  bol`e, ilhI`e, qu`a kr`e, Aavaj, ic5, [xara, nkaxe, qu`a, Aakink p@dtIne va ANy p/karane 0kmeka.m2e va3un 6etlI ja`e| Aai` jeVha hI qajgI go*3 guPtp`e 0kmeka.xI bollI jat Asel – qajgIp`e vaprlI jat Asel teVha Tyam2e ko`TyahI p/karca VyTyy Aa``e, fon 3>p kr`e ha guNha #rivlela Aahe| vegveg;ya p/karCya guNhya.ca A4R yam2e lavlela Asun pac v8aR.pyR.t ix9a tsec sat laq +paya.pyR.t dDaacI trtud sdr msu´am2e Aahe|

   yatIl kahI go*3I v s.)a.ca gErvapr ho~yacI da3 xKyata Aahe| ]dahr`c ^yayce zale tr wiv*yat ko`TyahI nIra raDIya v Vyavsa[kace fon k2Ic 3>p ho`ar nahIt ka ? ya msu´am2e fon 3>p kr`esa#I ATy.t k#or p/ik/ya Aahe| svR p/4m fon 3>p kr`eca hukum fKt ke.d/ va raJy srkarce gpI.g tabDtob b.d zale pahIje| tsec fon 3>p kr`a–ya k.pNya.nI dr ÉÍ idvsa.nI ko`ako`ace fon 3>p hot Aahet he k;ivle pahIje| Axa jack A3I.mu;e yapu!e trI fon 3>p keLyane w/*3acar ]6D zala AsLyane kev; ic5p3.m2ec idsel !! ja`kra.Cya mte Hya msu´am2e kahI sudahr`a ho`e grjece Aahe|

-Sv+p hem.t goDbole|

published in Daily Kesari on 08/09/11

Precautionary tips for secure net banking by G. Padmanabhan, RBI

 cora.na xo2~yape9a corIla Aa;a 6al`e grjece Aahe|

   [.3rne3 b>.kI.gne b>.kI.g ha p/karc pu`Rp`e bdlun 3aklela Aahe| mI gav bdlle kay ik.va dex bdlla kay, mI maze tec qate calu #evto| AgdI VyvS4It v pu`Rp`e vaprto| b>.kecI ve; s.plI trI ko`TyahI xhratun ko#ehI mI pEse pa#ivto|| tehI don sek.dat| ko`TyahI ve;I mI qaTyam2un roq rKkm ka!u xkto Aai` Aata w+ deqIl xkto| yamu;e b>.keCya g/ahka.cI pu`Rp`e soy paihlI jate, Tya.cI ka;jI 6etlI jate| pr.tu [.3rne3 mu;e jr kahI fayde hot AstIl tr kahI p/ma`at 2oka deqIl ]d\wvto| vIj geLyavr 9`at b.d ho`a–ya s.g`kavr Aap` pu`Rp`e ivXvas #evu xkt nahI|

   Yaababtc julE mihNyat Aay|bI|0| Aai` 3I|0f|sI|Aay| ya.ce shyogane [.3rne3 b>.kI.gm2Il sur9eiv8yI ccaRs5 6e~yat Aale| ya ccaRsa5ala irzvR b>.kece 0KzeKyu3IVh iDreK3r &I| jI| pd\mnawn ya.nI magRdxRnpr Aiwwa8` kele| yave;I &I| jI| pd\mna ya.nI b>.kIg 9e5 he ivXvasavrc Avl.bun Aslece nmud k+n [.3rne3mu;e b>.kI.gne wugolaCya sIma Aola.DLyace Sa.gItle| 0ke ka;I p/Tyek go*3 kagdavr ilhI`a–ya b>.ka.m2e Aata kagdaCya 0evjI kev; s.g`kc vaprt jat AsLYaCya bdlace deqIl Tya.nI Svgt kele| &I| jI| pd\mna [.3rne3 vaprtana inmaR` ho`a–ya vegveg;ya p@dtICya 2okYa.b±l ccaR kelI| Jya p/ma`e [.3rne3 mu;e b>.kI.g bdlt Aahe Tyac p/ma`e yatIl co–ya-fsvafsvIce nvnve p/kar ]6DkIs yet Aahet|

kaDR n vaprta, kev; TyavrIl n.br vap+n deqIl Vyvhar krta yetat| ja n.br co+n Ase Vyvhar saRs hovu lagle| yavr qbrdarI mH`un irzvR b>.kene inym kela kI, kaDaRixvay ho`a–ya v rKkm + pac hjaraCya vrIl Vyvhara.cI maihtI g/ahkala taTka; moba[lvr mesej kr`e siKtce Aahe| pihla p/Xn kI, AjunhI Aneka.nI Aaple moba[l n.br b>.kela k;ivlele nahIt| sg;e j` moba[l m2Il mesej tabDtob vactc nahIt| Anekda ne3vkR k.jKxn mu;e mesej ve;et pohctc nahIt| p` tirha he inym Aalepasun Axa p/karCya co–ya.Cya s.qet l9`Iy p/ma`at 63 zalelI Aahe| p` cor yavr nvIn yuKTya xo2un ka2t Aahet| wugolaCya mayaRda Aola.DleLya b>kI.gvr hLle su@da jgwratun hot Aahet| DI|0s|sI|Aay| v ke|pI|0m|jI| ya.nI geLya v8IR [.3rne3 b>kIgm2Il sur9eivxyI 0k sVheR kela| yam2un Ase smjle Aahe kI, Anekve;a sdr co–ya va fsv`ukImage qatedarakDunc TyaCya jv;Il gopiny maihtI Mh`jec pasvDR [TyadI [tra.na k;Lyace kar` Aslece smjle| Aaple pay waju nye Mh`un Aap` p<$vIvr pa.4+` 6alu xkt nahI ma5 Aap` cpla ma5 6alu xkto| AapLya jv;Il s.vedn9m maihtI gopiny #ev~yat Aap`c ka;jI 6etlI paihje|

Aajkal [.3rne3vrIl cor AxI gopiny maihtI  vegveg;ya p/kare corayCya yuKTya xo2t Aahet| &I| jI| pd\mnawn yanI yave;I sa.gItle kI, kahI ma`sa.na Mh`e irxvR b>.kekDunc [-mel yetat| irxvR b..kekDe Tya.ce navane qup mo#I rKkm jma zaLyace sa.gtat| Aai` Tyac [-mel vr idleLya il.k v+n irxvR b>.kece Üqo3eÝ s.ketS4; ]6Dte| te4e ma`se irxvR b>.k Mh`un p/amai`k p`e AaplI sg;I maihtI detat| Aai` gopiny Mh`un s.wa;un #evlelI maihtI Aap`c Svt:hun cora.na purivto| &I| jI| pd\mnawn ya.nI Sp*3 kele kI, irzvR b>.k AsLya p/karce [-mel pa#ivt nahI| yas.dwaRt ko`TyahI p/karca s.pkR sa2ayca AsLyas irxVr b>.keCya Ai2krbi.org.inÝ s.pkR sa2ava| vegvg;I AmIxe daqvun tumcI gopiny maihtI ka!un 6e~yaca k3 Asu xkto| yababt &I| jI| pd\mnaxn ya.nI Aa`qI 0k ]dahr` idle kI, [.3rne3vr kahI s.ketS4;e moba[l k.pNya.ca 3a>k 3a[m ivktat||| to hI ÍÈ +payat ÉÈÈ ca 3a>k 3a[m| AxI kahI s.ketS4;e yatun tumCya qaTyacI maihtI ka!un 6etat Aai` Tyaca sraRs gErvapr calu hoto| Aajkal DuiPlke3 kaDR tyar kr~yace - kaDR Kloin.gce p/kar deqIl mo#yap/ma`at va!le Aahet| yasa#I Aata nVya 3eKna>la>jIcI grj Aslece &I| jI| pd\mnawn ya.nI nmud kele Aai` Aata svR5 de`et ye`a–ya Aa2ar kaDaRtIl 3eKna>la>jIca AWyas k+n tI 3eKna>la>jI b>.kI.g kaDRsa#I vapr~yat yevu xkel AsehI Tya.nI sucivlele Aahe|

   m@y.trI kahI prdexI b>.ka.nI p/IpeD Ae|3I|kaDR| de~yas survat kelI| yam2e kaDR2arkakDun kahI rKkm Aagavu 6etlI jate| Aai` tev!ya rKkme pyR.t te kaDR qredI sa#I tsec Ae|3I|0m| mxIn m2u roq rKkm ka!~yasa#I deqIl vaprta yevu  xkte| sdr kaDR Tya b>ka ivkun wartat pa#vu lagLya| yababt irxvR b>.kecI ko`tIhI puvR-prva.gI 6e`et AalI nVhtI| yababt ma5 s.waVy 2oKya.pasun sav2 rha~yasa#I Aata irzvR b>.kene kDk inbR.2 6atlele Aahet| cora.na xo2un Tya.na ix9a de`e, Tya.cekDun nuksan wrpa{ 6e`e yape9a Tya.Cyapasun sav2 rha`e fay´ace Aahe| yasa#I Aap` g/ahka.nIc jag+k raihle paihje v b>.ka.nI yababt inym, kayde tsec ^yavyacI ka;jI yababt loka.na maihtI v ix9` ]plB2 k+n idle paihje|

- Sv+p hem.t goDbole|

Payment & Settlement Systems Act & Regulations therein..

इलेक्ट्रोनिक  pEse pa#ivtana cek ba].scI kes hote ka?

  बँक kjR detanac AapLyakDun q.DIwr 2nadex ilhun 6etat| poS3 De3eD ceKs| p/Tyek hFTyaca 0k cek| Mh`je AapLyalac p/Tyek mihNyat #raivk tarqeCya Aa2I 2nadex 3akayla jayla nko| p` jr ha 2nadex n v3ta prt Aala tr ?  बँक  kjRdara.vr sr; sr; 2nadex n v3LyacI klm ÉËÐ ca q3la daql krte|  बँकेच्या  pExaCya vsulICya idva`I daVya.pe9a he q3le p3ap3 s.ptat Aai` बँकेला  pEse im;tat| Aata Maa`sa.na roq rKkm soDac p` cekne Vyvhar krayaca su@da k.3a;a Aalela Aahe| ko` te cek ilhIt bs`ar Aai` dha ve;a sHya kr`ar| Aata Aap` fKt इलेक्ट्रोनिक p@dtIne Vyvhar krto| Mh`je kjR ka!tana  बँक  AaplI 0ka फॉर्म vr shI 6ete| n.tr p/Tyek mihNyaca hFta AapoAap AapLya qaTyatun vja hovu lagto| ÜpuvIR  बँक  wrpur sare poS3 De3eD ceKSa ilhun 6et Ast|Ý Mh`jec Aap` 0ka p/kare roq rKkm nahI, cek nahI tr इलेक्ट्रोनिक  pEse vaprto| इलेक्ट्रोनिक बँकिंग  Cya shaYyane इलेक्ट्रोनिक AapoAap rKkm 6ete| Aata बँक Jya idvxI hFta ka!un 6e`ar Aahe TyaidvxI jr AapLya qaTyam2e pEse nstIl tr ? puvIR Axave;I sdr 2nadex n v3ta prt jayca Aai` Tyamu;ec klm ÉËÐ ca q3la daql Vhayca| Aata इलेक्ट्रोनिक Sv+pat pEse hSta.trIt kr`ecI prva.gI idlelI Astana qaTya2e pEse nsle tr AapLyavr fOjdarI Sv+paca q3la daql hovu xkto ka ?

   Aajkal इलेक्ट्रोनिक बँकिंग p/c.D p/ma`at va!le Aahe| yasa#Ic wart srkane peme.3 Aai` se3lme.3 isS3IMs\ kayda ÊÈÈÏ ca lagu kelela Aahe| sdr kay´ace klm ÊÍ nusar इलेक्ट्रोनिक f~D ¨aNsfr krtana jr qaTyam2e rKkm purexI rKkm nslene sdr Vyvhar pu`R hovu skla nahI tr sdr VyKtI ix9es pa5 #rte| sdr VyiKtla jaStIt jaSt don v8aR.cI ix9a ik.va sdr rKkmeCya duPp3 rkmepyR.t d.D ik.va doNhI hovu xkte|

   Tyacp/ma`e klm ÊÍÜÊÝ nusar Aap` AaplI kaydeixr de`I feD~yasa#Ic sdr इलेक्ट्रोनिक f~D ¨aNsfr kr`es prva.gI idlelI AsLyace gK3ca straVva wag Ü2nadex n v3ta prt AaLyas.b2ItÝ Axa q3Lya.na lagu Asel|

   बँकिंग ce Sv+p he ]´ogivXvat v t.5)anam2e stt ho`a–ya bdla.p/ma`ec nvnvIn +p 2ar` krt Aste| 0k farc junI [.Gl.Dm2e qra 6Dlela ikSsa Aahe| teVha बँकिंग ca jNm zala hota pr.tu 2nadex ha p/kar Mh`ava tsa +;la nVhta| kay´at ku#ehI 2nadex Hya xBdacI VyaQyadeqIl kelelI nVhtI| xetsara wr~yaca xev3ca idvs| ve; s.pt AalelI| Tyat AapLya xetk–yace srkardrbarI wa.D` zalele| Aata kay kr`ar ? ra.get ]we rahun gelo trI xetsara wrayla ]xIr hotc hota| sek.daca ]xIr zala trI srkarI nokr vyiKtk wa.D`amu;e yala ca.glac d.D lav`ar| Hya p¬yane jra jaStIc hu8arI kelI| Aap` 2nadexavr jo mjkur phato, to sg;a mjkur Tyane MhxICya pa#Ivr ilhIla, AsdI shI sk3| Aai` MhEs soDlI सरकारी ऑफिसात| Vhayce hote te zalec| Tyane xetsara ve;et wrLyacI no.d tr zalIc nahI ixvay TyaCyavr srkarI kamat AD4;a Aa`~yaca q3la wrla gela| AapLya hu8ar xetk–yane Nyayalyat 0v!ac mu±a lavun 2rla kI, 2nadex ha kagdavrc Asayla pahIje Ase ku#e ilhIle Aahe? Aai` m.D;I ivXvas bs`ar nahI p` sdr q3Lyaca inkar TyaCya bajune lagla| Aai` Tyan.tr #riv`et Aale kI, 2nadex ha kagdavrc As`e grjece Aahe| [.3rne3 mu;e बँकिंग ce Sv+p pu`Rt: bdllele Aahe| इलेक्ट्रोनिक बँकिंग deqIl stt bdlt Aahe| bajaram2e ye`a–ya nvnvIn गझेट3\smu;e ne3-बँकिंगCya p@dtI deqIl stt bdlt Aahet| yacsa#I puNha Aata Axa p/karca q3la hovu nye Mh`un ya nvnvIn go*3I.na kaydexIr maNyta im;`e grjece Aahe| TyaCya kaydeixr VyaQya kr`e grjece Aahe| peme.3 Aai` se3lme.3 isS3IMs\ kayda ÊÈÈÏ ANvye sdr peme.3 Aai` se3lme.3 isS3IMs\ kayda ÊÈÈÏ Vyvhara.vr l9 #evaycI jbabdarI srkarne irzvR बँकेला  idlI Aahe Aai` hI jbabdarI pel~yasa#Ic yababt vegveg;e inym kr`ecI prva.gI deqIl irzvR बँकेला idlelI Aahe| yacsa#I srkarne “id boDR फॉर reGyulexn अन्ड supriVhjn  ऑफ peme.3 अन्ड se3lme.3 isS3Ms reGyulexn ÊÈÈД Aai` “peme.3 अन्ड se3lme.3 isS3Ms reGyulexn ÊÈÈД Hya inymavLya tyar k+n id| ÉÊ ऑगस्ट  ÊÈÈÐ pasun lagu keleLya Aahet|

  yatIl svaRt mhTvacI go*3 Mh`je sdr kay´aNvye inrinra;ya इलेक्ट्रोनिक बँकिंग p@dtI.na kardexIr A4R p/aPt zalela Aahe| yac kay´atIl ANy trtudI Aai` nuksanwrpa{babt maihtI 6evuyat pu!Il leqat|

-Sv+p hem.t goDbole|

Published in Daily Kesari on 18/08/2011